Qatar – geschiedenis, cultuur en heden

Qatar heeft het afgelopen jaar vooral bekendheid gekregen door de FIFA 2022 spelen die er plaatsvinden. In werkelijkheid is Qatar het eerste moslimland ter wereld dat het wereldkampioenschap voetbal organiseert. Wat ons de afgelopen weken echter is opgevallen, is de heersende kritiek op het land, ondanks de enorme inspanningen van de Qatariërs om deze niet gemakkelijke taak tot een goed einde te brengen. Deze tekst is dus geschreven om de inspanningen te respecteren van allen die hebben bijgedragen om dit evenement mogelijk te maken.

De kritiek op Qatar gaat vooral over de strenge wetten van die maatschappij, maar ook over de moeilijke werkomstandigheden van de immigranten die gewerkt hebben om de stadions en alle infrastructuur die nodig is voor de FIFA 2022 competitie te bouwen. En hey! Ik denk niet dat ik alles weet. En ja – de cultuur van Qatar verschilt in sommige opzichten van de “westerse cultuur”. En ja, de straten krioelden van de mensen die met zweet werkten om bijna alles te bouwen. Maar raad eens? De meeste mensen die we in Doha ontmoetten waren blij dat ze de baan kregen en verkozen Qatar boven bijvoorbeeld Dubai. Ben ik het eens met alle regels van Qatar? Natuurlijk niet, maar ik begrijp ook waarom ze bestaan.

Bij ons bezoek aan dit land hadden we positieve indrukken en feit – we werden zeer goed ontvangen door de “plaatselijke bevolking”. Een korte uitleg echter, helemaal aan het begin: bij een bezoek aan Qatar namen we de mentaliteit aan dat we iemands huis bezochten en de regels daar en de gastheren zelf zullen respecteren.

Open blijven staan voor Qatar

Het belangrijkste idee is verschillen te respecteren en niet te proberen iemand met geweld te veranderen. Mensen veranderen persoonlijk en landen, samen met hun culturen, veranderen ook. Als aan elke persoon en elk land één patroon van omgangsvormen en veranderingsrichting zou worden opgelegd, wat zouden we dan in een saaie wereld leven.

Wij geloven dat kritiek of conflicten soms kunnen worden verzacht met kennis en begrip. Dat laatste helpt vooral bij het respectvol omgaan met elkaar. Daarom houdt dit artikel mij al enkele dagen bezig.

Het land Qatar – oorsprong

Alleen in het begin – dit wordt een heel korte samenvatting van de geschiedenis van Qatar. De geschiedenis zelf is niet duidelijk. Vele bronnen vertellen het vanuit verschillende gezichtspunten, en het is moeilijk om één versie van het verhaal vast te stellen. We moeten niet vergeten dat de Qatariërs afstammen van bedoeïenenfamilies, die vaak niet aan één plaats gebonden waren. De bedoeïenen leefden eeuwenlang verspreid over het Qatarese schiereiland. Onder dergelijke omstandigheden is het niet gemakkelijk om één gemeenschappelijk verhaal te hebben. Toch laat ik links achter naar drie van de belangrijkste kennisbronnen over Qatar: de website Visit Qatar, Encyclopedia Britannica en natuurlijk Wikipedia. Dus als u zich verder in het onderwerp wilt verdiepen, wens ik u veel leesplezier!

Voor degenen die de eerdere artikelen over Qatar op Sumfinity nog niet hebben gelezen en aan het begin staan van het vergaren van kennis over het land, volgt hier een korte introductie. Qatar is een land in West-Azië, op een klein schiereiland genaamd “Qatar” aan de noordoostelijke kust van het Arabische schiereiland. Het grenst in het zuiden aan Saoedi-Arabië, in het noorden aan Irak en in het oosten aan de Perzische Golf. Een zeestraat in de Perzische Golf scheidt Qatar van Bahrein.

Hoewel het lijkt alsof Qatar relatief jong is, gaat de geschiedenis van het land in werkelijkheid terug tot de oudheid. Qatar, en delen van Saoedi-Arabië, werden zo’n 50.000 jaar geleden al door mensen bewoond. Dit wordt bevestigd door archeologische opgravingen – talrijke kampementen en werktuigen uit de steentijd. Mesopotamië was de eerste beschaving in het gebied tijdens het neolithicum.

De geschiedenis van het gebied kan worden onderverdeeld in drie verschillende tijdperken: het pre-islamitische tijdperk (vóór 700 na Christus), het islamitische tijdperk (na 700 na Christus) en het moderne tijdperk (na 1800).

Pre-islamitische tijdperk

Het eerste tijdperk is al genoemd: de menselijke bewoning van Qatar gaat 50.000 jaar terug. Het schiereiland Qatar was ook de bakermat van de bronstijdcultuur, die ruwweg tussen de jaren 3000 voor Christus en 2200 voor Christus ligt. Gedurende deze tijd en tot ongeveer 3000 v.C. was het een belangrijk handelscentrum waar goederen werden geruild voor ambachten. Enkele belangrijke opgravingen uit deze tijd zijn te vinden in het Al Khor gebied.

Tijdens de vroege nederzettingsperiode was het schiereiland het centrum van verschillende rijken, waaronder de Seleuciden, Parthen en Sassaniden.

Islamitische periode

In 628 AD. Mundhir bin Sawa Al Tamimi, de christelijke heerser van de Al Hasa regio van het Qatarese schiereiland, omarmde de islam. Met deze gebeurtenis begon de islamisering van de lokale stammen.

Afgezien van enkele overleveringen en relikwieën weten we echter weinig over deze periode in de ontwikkeling van Qatar. Dit is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat slechts enkele stammen het schiereiland bewoonden. Wat wel bekend is, is dat het gebied vanaf de 8e eeuw een belangrijk centrum werd voor de handel in parels en kamelen.

Een belangrijke doorbraak voor het schiereiland Qatar
kwam tijdens de Middeleeuwen en later de Renaissance in Europa. En dat was grotendeels te danken aan de komst van Europese bezoekers.

In 1507 kregen de Portugezen de controle over zes kuststeden aan de westkust van India (waaronder Kutch) en richtten handelsroutes op met Malakka. Ze bouwden forten in nabijgelegen plaatsen als Diu (1531), Daman (1555), Agra (1556) en Bombay (1662). De Britse Oost-Indische Compagnie volgde dit voorbeeld en vestigde hier in 1608 een handelspost. Beide naties hadden een aanzienlijke invloed op de economie en cultuur van Qatar.

In 1515 (921 AH) leidde Manuel I van Portugal een invasie van Qatarese steden en dorpen met een troepenmacht van 1800 man. De Portugese troepen slaagden erin de gehele Qatarese kust te veroveren, inclusief de hoofdstad Doha. De Portugezen waren echter niet de enigen die Qatar wilden veroveren. In de 16e eeuw was er aanzienlijke rivaliteit tussen de Portugezen en de Ottomanen, met een bijzondere belangstelling voor de regio Bahrein, die de Portugezen van 1521-1602 bezetten. De Ottomanen heroverden het gebied, maar uiteindelijk werden zij in de jaren 1570 door een sjeik van de Banu Khalid stam uit Al Hasa verdreven.

De moderne tijd van Qatar

Dit is echter niet het hele verhaal van de gespannen Qatar-Ottomaanse betrekkingen. Ottomaanse troepen, die de nabijgelegen provincie Al-Ḥasā in Saoedi-Arabië bezetten, bezetten Qatar in 1871. Qatar bevrijdde zich pas van de Ottomaanse bezetting na de herovering van Al-Ḥasā door de Sauden in 1913. Op dat moment betrad Groot-Brittannië het toneel van de geschiedenis. De Britten tekenden in 1916 een verdrag met de leider van Qatar dat hen controle gaf over de buitenlandse politiek van het land in ruil voor Britse bescherming.

Maar in 1971 werd Qatar onafhankelijk van de Britten onder sjeik Khalifa bin Hamad bin Abdullah Al Thani en werd het een autonoom emiraat binnen de pas uitgeroepen staat Qatar. In 1986 werd Qatar volwaardig lid van de Arabische Liga.

Bestuur en bevolking van Qatar

Vandaag is Qatar een soevereine staat. De familie Thani regeert Qatar sinds Mohammed bin Thani een verdrag ondertekende met de Britten, waarin de aparte status van het gebied werd erkend. Qatar is een constitutionele monarchie, met de emir als staatshoofd en regeringsleider. In 2003 werd een referendum gehouden, waarbij 98% van de stemmen de grondwet goedkeurde. De emir benoemt de premier uit de heersende familie. De emir, die sinds 1995 regeert, is Hamad bin Khalifa Al Thani. De premier is Abdullah bin Nasser bin Khalifa Al Thani.

De bevolking van Qatar werd op 31 juli 2017 geschat op 2.043.693 inwoners, volgens de afdeling Census van het ministerie van Ontwikkelingsplanning en Statistiek (MDPS). Interessant is dat slechts 313.000 mensen oorspronkelijke Qatariërs zijn. De overige bevolking in Qatar kwam naar het gebied voor economische doeleinden.

De economie van Qatar

In 1961 sloot Qatar zich aan bij de Verenigde Arabische Emiraten om de Samenwerkingsraad van de Golf (GCC) te vormen. In 2001 sloot Qatar zich aan bij andere leden van de OPEC, de Organisatie van olie-exporterende landen. Volgens sommige bronnen exporteert Qatar het meeste vloeibaar aardgas in vergelijking met andere landen.

De economie van Qatar is de afgelopen jaren snel gegroeid, vooral dankzij de aardgasreserves, die goed zijn voor ongeveer 80% van de exportinkomsten. Dankzij zijn buitenlandse investeringen heeft het land zich echter kunnen diversifiëren naar andere sectoren. Hiertoe behoren belangen in bekende bedrijven als Volkswagen AG (OTC:VLKAY), HSBC Holdings PLC (LON:HSBA), Barclays PLC (LON:BARC), Credit Suisse Group AG (SIX:CSGN), Glencore International PLC (OTC:GLNCY) en Électricité de France SA (EPA:EDF). De regerende familie van Qatar is ook een van de grootste grondbezitters in het Verenigd Koninkrijk en heeft aanzienlijke bijdragen geleverd aan het Empire State Building.

Het tijdschrift Forbes noemde Qatar in 2013 het land met het hoogste bbp per hoofd van de bevolking in de hele wereld, namelijk $129.000 per persoon (totale bevolking $23 miljard).

Daarnaast wordt Qatar door sommige bronnen beschreven als een van de rijkste landen ter wereld per hoofd van de bevolking – het heeft meer dan 250 miljard dollar aan liquide middelen beschikbaar voor investeringen. Bovendien staat Qatar op de eerste plaats van Forbs lijst van miljardairs voor 2018 (met 25 miljardairs).

Je kunt de welvaart van het land aanvoelen door naar de details te kijken. Bijvoorbeeld – wist u dat water, elektriciteit en telefoongesprekken in Qatar gratis zijn voor de oorspronkelijke Qatariërs? Ook brandstof kost bijna een cent. Met Nico wreven we meerdere malen in onze ogen, kijkend naar de prijzen bij het tankstation. Er zijn echter ook nadelen aan het leven in de woestijn. 90% van de voedselproducten worden in Qatar ingevoerd uit andere landen, en daardoor zijn ze duur. En hoewel de regering werkt aan efficiënte landbouwbedrijven, is dat geen gemakkelijke of goedkope taak. We hebben het nog steeds over een land in de woestijn.

Waar komt het water in Qatar vandaan?

Wat ons verbaast is hoe Qatar aan zijn water komt – we hebben het nog steeds over een land dat in de woestijn ligt (letterlijk). Naar schatting ontvangt Qatar slechts 82 mm water per jaar. Vroeger filterden bedoeïenen zeewater of water uit putten door een doek. Een uiterst tijdrovend proces. En een methode met weinig nut als men denkt aan het fokken van dieren en het verbouwen van producten voor voedsel. Dus werd in 1953 de eerste ontziltingsinstallatie in Doha in gebruik genomen. Eerst werd het water per vrachtwagen aan de huizen geleverd, totdat er een professionele waterinfrastructuur was aangelegd.

Tegenwoordig is 99% van het water in woningen afkomstig van destalinisatie. Het probleem met deze waterwinning is dat er veel energie voor nodig is. Maar omdat Qatar op gas- en olievelden ligt, is dit minder een financieel dan een ecologisch probleem. Het ecologische probleem houdt verband met de vorming van pekeloplossing na ontzilting, die ernstige milieuproblemen veroorzaakt. Hoe deze problemen op te lossen, vooral als de bevolking van Qatar groeit? Het antwoord is wellicht niet eenvoudig.

Bedoeïenen en hun cultuur

Als je in Qatar reist, is het essentieel om de geschiedenis en de cultuur van dit ongelooflijke land te leren kennen. De bedoeïenen zijn de oorspronkelijke bewoners van Qatar en staan bekend om hun gastvrijheid.

Hun vrijgevigheid is legendarisch: er wordt gezegd dat als je Qatar bezoekt als gast, ze je alles aanbieden wat ze hebben – inclusief eten en onderdak. Als je auto het begeeft aan de kant van de weg, maak je geen zorgen, als een van de bedoeïenen hem ziet, zullen ze je zeker komen helpen om hem te repareren terwijl ze verhalen delen bij een kopje thee of koffie (of beide).

Traditioneel waren bedoeïenen nomadische herders van schapen, geiten en runderen. Ze dreven meestal handel met andere stammen voor vlees, zuivelproducten en wol. Bedoeïenen leefden in tenten geweven van dierenhaar. Deze tenten worden bayt al sha’ar genoemd. Eeuwen geleden handelden de bedoeïenen in kamelen. Ze hielden deze dieren echter ook voor transport, melk en soms vlees.

Een leider, de sjeik, regeerde over de bedoeïenen. De macht werd geërfd van vader op zoon. Vrouwen en mannen in bedoeïenengezinnen kregen traditionele rollen toebedeeld. Mannen zorgden voor de grotere dieren, de handel en de verdediging van de stam. Daarnaast waren deze mannen ook jagers – zij jaagden op dieren met behulp van gedomesticeerde valken. Vrouwen zorgden voor het huis, kookten en voedden de kinderen op. Daarnaast maakten ze prachtig textiel en naaiden ze kleding.

De bedoeïenen staan ook bekend als moedig en avontuurlijk; door de geschiedenis heen hebben ze onverschrokken gevochten tegen indringers, waarbij ze tradities als gastvrijheid boven alles stelden – zelfs in tijden dat het niet veilig of praktisch was om dat te doen.

De religie van Qatar

De islam is de dominante godsdienst, en de Qatariërs zijn voornamelijk soennitische moslims. In Qatar hoor je vijf keer per dag gebedsgezang. Telkens als we die doordringende roepstem uit nabijgelegen moskeeën hoorden, liepen de rillingen over onze rug. Er is iets zo ontroerend en bijna oeroud aan dit gezang dat het voelt alsof de lucht ervan trilt. Qataris bidden bij zonsopgang, in de middag, halverwege de middag, bij zonsondergang en ‘s avonds. Bij het bidden wenden zij zich traditioneel tot Mekka (ook bekend als Makkah) in Saoedi-Arabië.

Sommigen van u hebben misschien gehoord van de Ramadan. Tijdens de Ramadan (de negende maand van het maanjaar) vasten moslims dagelijks van zonsopgang tot zonsondergang. Dit wordt beschouwd als een cruciale tijd voor spirituele bezinning, die de sociale banden tussen mensen die samen vasten helpt versterken. Gedurende deze tijd eten veel mensen voor zonsondergang een grote maaltijd, Iftar genaamd (wat het verbreken van het vasten betekent). Na zonsondergang op Eid al-Fitr (het einde van de Ramadan) vieren de Qataris feest tijdens familiebijeenkomsten, waar zij geschenken uitwisselen met vrienden en buren. Het is ook gebruikelijk om dieren te offeren, die traditioneel na Eid al-Adha worden gegeten.

Kledingvoorschriften in Qatar

Qatariërs zijn zeer bescheiden in hun kleding. Officieel dragen mannen lange witte gewaden, en vrouwen zwarte jurken die hun lichaam en gezicht verbergen in het openbaar. Qatariërs houden van hun traditionele kleding, maar staan ook open voor veranderingen en nieuwe trends uit het buitenland. Als zij niet in openbare gelegenheden zijn, kunnen vrouwen zich modern kleden, zij het met waardigheid. De dresscode voor vrouwen is conservatief en bescheiden, terwijl van mannen wordt verwacht dat zij een lange broek of spijkerbroek dragen met een overhemd dat altijd de schouders en armen bedekt.

Enkele van de populairste merken in Qatar zijn Al-Zaytoon, Mango en Zara. Qatar is een klein land, dus het is gemakkelijk om in Doha winkels te vinden die kleding uit de hele wereld verkopen. De winkelcentra in Doha verschillen qua uiterlijk en type winkels niet van andere westerse warenhuizen. Bovendien vindt u er zelfs de alom bekende La Fayette galerie! Als u echter traditionele Qatarese kleding wilt kopen – de beste deal wacht op u in de Souq Waqif markt (op aanraden van onze gids).

Als ik iets zou kunnen adviseren, zou het zijn om je eigen kleding met mate te dragen. En ja – Nico houdt van zijn korte broek, en ik van mijn zomerjurkjes, maar over het algemeen waren we tevreden met kleding die ons lichaam bedekte. Ten eerste: Qatar is voornamelijk woestijn, en een naakt lichaam kan snel verbranden door de intense zon. Ten tweede (heel belangrijk) is het bedekken van je bezittingen (;-)) op openbare plaatsen een teken van respect voor de gastheer. Over het algemeen is Qatar een zeer, zeer veilig land, maar de aandacht vestigen op uw kleding kan een ongemakkelijke ervaring zijn.

Eten in Qatar

Last but not least! Waarschijnlijk mijn favoriete deel van het artikel. Het eten in Qatar is een groot onderdeel van de cultuur, en dat merk je meteen. Het eten is erg pittig en heeft veel smaken, waardoor het aantrekkelijk is voor mensen die hun eten graag wat scherper hebben.

Een maaltijd in Qatar wordt beschouwd als een belangrijk moment van de dag, vooral wanneer je gasten in huis hebt of wanneer familieleden samenkomen. U kunt uw maaltijd beter niet overhaasten, want als u dat wel doet, wordt dat naar Qatarese maatstaven als onbeleefd beschouwd. De meest voorkomende hoofdgerechten zijn rijst met kip of lam; linzen en vlees met rijst; gestoomde vis (meestal tandbaars), gegrilde vis of shish taouk (gemarineerde kip kebab).

Eten in Qatar

Wat ons ook opviel in Doha en buiten de Qatarese hoofdstad was de verscheidenheid aan restaurants en aangeboden voedsel. Omdat Qatar zoveel immigranten heeft, weerspiegelt het type restaurants deze diversiteit. Terwijl we in Qatar waren, probeerden we de authentieke Palestijnse keuken, de Jemenitische keuken (de maaltijd wordt daar met je handen gegeten terwijl je op de grond zit), de Indiase keuken (waarschijnlijk de beste Indiase maaltijd die we ooit hebben gehad), de Iraanse keuken, enzovoort. Het aantal restaurants en hun verscheidenheid is werkelijk verbazingwekkend. En naast de typische vleesgerechten kon ik altijd wel wat vegetarische opties vinden (ik wist niet eens dat er zoveel soorten hummus waren!). Kortom: de culinaire ervaring in Qatar zal ons waarschijnlijk de rest van ons leven bijblijven.

Souq Waqif traditionele markt

Als je in Doha bent, breng dan zeker een bezoek aan Souq Waqif. Dit is waar de Qatariërs gaan winkelen. Je vindt er winkels met een ongelooflijke verscheidenheid aan lokale zoetigheden, dadels en specerijen. Na het winkelen op deze traditionele markt was onze koffer plotseling gevuld met verschillende dadels en Qatarese rozen, die, wanneer ze aan thee worden toegevoegd, deze heerlijk aromatisch maken.

Dranken en alcohol in Qatar

De soorten drank die tijdens de maaltijd worden geserveerd kunnen variëren afhankelijk van waar u eet (bijv. of het fastfood is of een restaurant met bediening). Niet-alcoholische dranken zoals Coca-Cola of Fanta zijn meestal verkrijgbaar in alle restaurants.

In Qatar wordt geen alcohol gedronken. Voor ons was dit geen groot probleem. Integendeel, het was echt verfrissend om te zien hoe mensen op vrijdag feest vieren, hoe ze kunnen dansen en een geweldige tijd hebben zonder alcohol. Misschien voelde ik me daarom ook veiliger in de straten van Doha na zonsondergang dan in veel Europese steden. s Avonds was de stad gevuld met massa’s lachende mensen, en er was geen agressie of dwaas gedrag onder hen.

Slotwoord

In Qatar zijn was als een bezoek aan een andere wereld. Eén waar de cultuur van het land nog niet is verwaterd door de alomtegenwoordige globalisering. De sociale principes en de opbouw van waarden verwijzen niet alleen naar de moslimreligie, maar naar de eeuwenoude, fascinerende bedoeïenentraditie. Ja, sommige dingen lijken misschien wat anders dan de westerse cultuur, maar als je ze accepteert zoals ze zijn, kun je je echt in een oud Arabisch sprookje wanen. Ik hoorde in een documentaire van Deutsche Welle dat een bezoek aan de Souq Waqif het dichtst in de buurt komt van een “sprookje van 1001 nacht”. Naar mijn mening is het onderdompelen in de hele Qatarese cultuur als het ervaren van een sprong van de werkelijkheid van oude Arabische sprookjes en een futuristische werkelijkheid tegelijk. Een dergelijke ervaring hebben we niet gehad tot we Qatar bezochten.